آیا می دانید فست فشن چیست؟ تاکنون به ویترین های رنگارنگ فروشگاه های پوشاک توجه کرده اید که چگونه می توانند ناخود آگاه نگاه هایمان را به سمت خودشان جذب کنند!؟ شاید محو لباسی شویم که هیچ احتیاجی به آن نداریم. اما به دلیل جذابیت و به روز بودنش به داخل فروشگاه می رویم ، هزینه ی آن را پرداخت می کنیم و با خود به خانه می بریم. پس از مدت کوتاهی با تغییر ویترین ها دوباره مشتاق به خرید می شویم. این همان بازی خرده فروشان و فروشگاه ها با مصرف گرایان است که به اصطلاح به آن صنعت “فست فشن” می گویند. با ما همراه باشید تا در ادامه با جزئیات کامل آن بیشتر آشنا شویم.
( Fast fashion) فست فشن چیست؟
به بیانی ساده این اصطلاح برای برند ها و فروشگاه هایی به کار گرفته می شود که کالکشن محصولات خود را با الهام گرفتن از سالن های مد سطح اول دنیا و لباس های اشخاص معروف، در پایین ترین کیفیت ممکن تولید می کنند و یکی از اصلی ترین اولویت های آن ها پایین آوردن قیمت محصولات شان است. اگر بخواهیم دقیق تر این عنوان را شرح دهیم می توان گفت اصطلاح فست فشن (fast fashion) به معنی تغییر سریع مد از زمان طراحی ، تولید و فروش ( حدودا دو هفته ) می باشد.
با کمی دقت متوجه خواهیم شد که تعداد لباس های ما در مقایسه با پدربزرگ و مادر بزرگ های مان به مراتب بیشتر است . کمد لباس متنوع تر برابر با اعتماد به نفس بیشتر می باشد و این موضوع احساس خوبی را برای ما ایجاد می کند ، اما تا کنون توجه کرده اید چه چیزی ما را به خرید بیشتر تر غیب می کند ؟ کیفیت پایین پوشاک یکی از اصلی ترین دلایل خرید مداوم و تجمع آن است همچنین عادت ما را نیز به خرید بیشتر می کند. این تجمع پوشاک ارزان به نوبه خود پیامدهای جدی بر سلامتی ما ، سیاره ما و زندگی کارگران تولید پوشاک دارد.
هدف از صنعت فست فشن
فست فشن ها با بازاریابی های حرفه ای شان انگیزه ای در شما ایجاد می کنند تا لباس های بیشتری بخرید حتی اگر به آن احتیاج نداشته باشید و به وسیله ی تبلیغات گسترده و ویترین های رنگارنگ فروشگاهی، احساس نیاز را در شما برای خرید مداوم پوشاک ایجاد می کنند. در حالی که روند فشن با شتاب زیادی درحال حرکت و تغییر است ، فست فشن کمک می کند تا همراه با صنعت پوشاک از آخرین روند های مد با حداقل هزینه پیروی کنید . بازار هدف این صنعت گروه سنی نوجوانان و جوانان می باشد ، که اغلب اعتراف کردند که خرید های خود را بیشتر از یکی الی دوبار نپوشیده اند.
فواید استفاده از فشن
معرفی مداوم محصولات جدید، مصرف کنندگان را همواره برای مراجعه به فروشگاه و خرید ترغیب کرده و بر این اساس کالاهایی که دوست دارند را خرید می کنند. خرید کردن یکی از ابزار های بالا رفتن اعتماد به نفس و همچنین ایجاد حس و حال مثبت در وجود ما است . برند های فست فشن نیز دقیقا با توجه و استفاده از همین قانون نا نوشته، بر روی محصولات خود تبلیغات انجام می دهند تا مردم را به سمت مصرف گرایی بیشتر سوق دهند. فست فشن باعث می شود ظاهر جدید ، “خوش پوش” بودن یا داشتن یک کمد لباس بزرگ فقط مختص افراد ثروتمند و مشهور نباشد.
مد سریع برای فروشگاه ها و خرده فروشان نیز بسیار سود آور است زیرا لباس را مقرون به صرفه تولید می کنند و فروش بیشتر را با سود کم به فروش با کیفیت ترجیح می دهند.
اثرات منفی مد سریع
استفاده از مواد ارزان قیمت و کار ضعیف از ویژگی ها منفی این صنعت می باشد . این امر می تواند دلیلی برای ذهنیت مصرف گرایان تبدیل شود تا به سمت “دور ریختن ” لباس هایشان بیشتر تشویق شوند ؛ این موضوع باعث می شود تا مصرف کننده تمایلی برای مراقبت از پوشاک خود نداشته باشد ، چون متوجه این موضوع هستند که روند بعدی تغییر نزدیک است و بزودی باید استایل خود را عوض کنند . به همین دلیل به مد سریع “مد یکبار مصرف” نیز می گویند. وقتی از اثرات منفی این صنعت صحبت می کنیم نمی شود از تاثیرات مخرب فست فشن بر محیط زیست اشاره ای نداشته باشیم.
همچنین از منفی ترین اثرات این صنعت می توان به سو استفاده از کارگرانی که در حوزه ی فست فشن فعالیت می کنند اشاره کرد. برند های فست فشن برای تولید محصولات شان با هزینه ای پایین تر رو به سوء استفاده از پرسنل خود می آورند که در ادامه کاملا به آن می پردازیم.
تاریخچه بوجود آمدن فست فشن
از سال 1800 میلادی و رخداد انقلاب صنعتی، تغییر و تحول عظیمی در صنعت مد به موجود آمد. ماشین آلاتی همچون چرخ های خیاطی باعث شدند لباس ها سریع تر، ارزان تر و با تنوع بیشتری حتی برای قشر متوسط جامعه ظاهر شوند و روش سنتی تولید لباس کم کم از میان برداشته شود.
فست فشن و تاثیر مخرب آن بر محیط زیست
وقتی از مد سریع صحبت می کنیم نمی شود از تاثیر زیاد آن بر محیط زیست هیچ حرفی نزنیم اشکال سیستم فست فشن در این است که اغلب این پوشاک را اهدا یا بازیافت نمی کنند و به روش های مختلف در محیط زیست رها کرده و یا سوزانده می شوند که میتواند آسیب بسیار جدی به محیط زیست وارد کند. سرعت تولید پوشاک رابطه ی مستقیمی با تولید ضایعات نساجی دارد. تنها در استرالیا سالانه بیشتر از 500 هزار تن لباس در محل دفع زباله به عمر خود پایان می دهند.
رها شدن لباس ها در محیط و تجزیه آن ها ممکن است تا 200 سال زمان نیاز داشته باشد ، بنابراین محیط به مواد غیر طبیعی بیشتری آلوده می شود و تهدیدی جدی برای زندگی بشر می باشد. از دیگر موارد زیست محیطی می توان به تاثیر مد سریع بر روی زندگی و طول عمر حیوانات اشاره کرد.
تاثیر فست فشن بر زندگی حیوانات
شاید برایتان سوال پیش بیاید که این صنعت چگونه بر روی زندگی حیوانات تاثیر می گذارد!؟
اگر لباسی که مد می شود در آن از جنس چرم و یا خز های طبیعی استفاده شده باشد، کاملا تاثیر مد سریع بر روی زندگی حیوانات احساس می شود. فشار برای کاهش هزینه ها و استفاده از رنگ های نساجی ارزان یکی دیگر از تاثیرات منفی این صنعت بر روی محیط زیست است. مواد خام ارزان قیمتی مثل الیاف های پلی استر بی کیفیت که یکی از محبوب ترین نوع پارچه می باشد ؛ از دیگر تاثیرات منفی این صنعت است ، که می توان به گرمایش بیشتر روی کره ی زمین و ریز فیبر هایی که هنگام شست و شو باعث افزایش پلاستیک سطح اقیانوس می شود اشاره کرد.
تاثیرات فست فشن بر اقتصاد جامعه
اگرچه بسیاری از برند های معروف برای کشور های توسعه یافته است ، اما بیش از 80 درصد کارگران بخش تولید پوشاک از کشور های جنوب یا جنوب شرق آسیا می باشد. همچنین زنان حضور پررنگ تری در این صنعت دارند. فست فشن بر روی زندگی کارگرانی که در تولید پوشاک کار می کنند بی تاثیر نیست. محیط خطرناک، دست مزد کم و بیمه نکردن کارگران گاهی از شرایط بعضی کار فرامایانی است که می خواهند محصول را در سریع ترین زمان و پایین ترین قیمت تولید کنند.
این امر باعث احساس نارضایتی در کارکنان و همچنین طراحان مد می شود. زیرا برندهای فست فشنی و خرده فروشان به طور غیرقانونی طرح های آنها را کپی کرده و از روی آنها تولیدات انبوه انجام می دهند.
معرفی کشورهای ترند فست فشن
کشورهایی که بیشترین استفاده را از فست فشن دارند، در اینجا معرفی شده اند.
از سال 1950 میلادی که خرده فروشی پوشاک در اروپا رواج پیدا کرد ، برند عظیم H&M استفاده از صنعت مد سریع را استارت زد ، در فاصله کوتاهی برند ZARA به تقلید از این صنعت شروع به تولید انبوه در زمان کم و در نقاط مختلف نمود و در کمترین زمان این شیوه از صنعت مد به ایالات متحده رسید. هنگامی که ZARA کار خود را در نیویورک آغاز کرد ، مردم برای اولین بار اصطلاح “فست فشن” (fast fashion) یا همان مد سریع به گوششان رسید. این واژه توسط نیویورک تایمز ابدا شد تا هدف کار برند ZARA را بیان کند که فقط 15 روز زمان نیاز است تا یک لباس از طراحی به فروش برسد.
اسامی دیگر برند های بزرگ جهانی در این صنعت
• UNIQLO
• Primark
• GAP
• TopShop
آینده فست فشن
هر ساله حامیان محیط زیست در سالگرد فروپاشی رانا پلازا (ساختمان راناپلازا در «داکا» پایتخت بنگلادش که محل کار کارگران صنعت فست فشن بود در 24 آوریل سال ۲۰۱۳ دچار ریزش شد، در این حادثه ۱۱۳۸ نفر جان خود را از دست داده و بیش از ۲هزار نفر زخمی شدند) که به هفته انقلاب مد (هفته انقلاب مد از دوشنبه 20 آوریل تا یکشنبه 26 آوریل می باشد) مشهور است ، اعلام می کنند که نمی خواهیم لباس هایمان محیط زیست را آلوده ، سیاره مان را نابود یا از مردم سو استفاده کند.
همچنین از مردم دعوت می کنند تا “کمتر بخرند، خوب انتخاب کنند و بیشتر استفاده کنند”
در سال 2018 نشریات ووگ استرالیا در حوزه مد و طراحی و مجله جهانی ELLE تمام مجلات خود را به مد پایدار اختصاص دادند و این روند هر ساله توسط نام های بزرگتر و مجلات بیشتری مورد توجه قرار می گیرد.
کلام آخر
مجله جامه بافت در پاسخ به سوال فست فشن چیست، بهترین و اولین اقدام، خرید بهتر و با کیفیتی بالاتر است و می توان با خریدی عاقلانه علاوه بر صرفه جویی در هزینه‌ها در زمان خود نیز صرفه جویی کنیم. همچنین انتخاب پارچه مناسب با محیط زیست، کمک شایانی به حفظ و نگهداری محیط زندگی‌مان می کند. سعی کنیم با مدل دهی متفاوت به لباس های قدیمی خود دوباره عاشق آنها شویم و به استفاده مجدد از آنها بپردازیم. در آخر ما وظیفه داریم تا از لباس هایمان به نحو احسنت مراقبت کنیم تا فرسوده شدن آن ها را به تاخیر بیندازیم و سپس با فرا رسیدن عمر لباس های مان ، با مسئولیت آن را برای بازیافت آماده کنیم.